Het is weer november, wat betekent dat de jaarlijkse koopgekte voor de deur staat: Black Friday. Deze dag (en vergelijkbare acties zoals Cyber Monday) brengt allerlei voordelen met zich mee, zoals een hogere omzet, het opruimen van oude of overtollige voorraad, meer merkbekendheid en nieuwe klanten.
Toch rijst de vraag: wat is de keerzijde van Black Friday voor bedrijven en het milieu? En welke bewuste alternatieven zijn er? We nemen het fenomeen onder de loep.
Nadelen van Black Friday voor bedrijven
- Hogere EPR-bijdragen: Wanneer je tijdens Black Friday veel extra producten of verpakkingen verkoopt en verzendt, leidt dit tot een hogere geregistreerde ‘materiaal-inbreng’. Dit kan resulteren in hogere EPR-bijdragen en/of extra administratieve verplichtingen.
- Waardevermindering van merken: Door prijsstunts, zoals tijdens Black Friday, kunnen consumenten een merk gaan associëren met kortingen in plaats van met kwaliteit en exclusiviteit. Hierdoor raakt het imago van bedrijven aangetast die zich juist hierdoor willen onderscheiden.
- Operationele belasting: De enorme vraag tijdens Black Friday zorgt voor overbelasting van operationele systemen, zoals fulfilmentcentra, bezorgnetwerken en klantenservice. Daardoor neemt de kans op fouten toe, wat kan leiden tot vertragingen en ontevreden klanten.
Nadelen van Black Friday voor het milieu
- Overconsumptie: Black Friday stimuleert impulsaankopen, doordat de kortingen tijdelijk zijn en dus urgentie oproepen. Daardoor kopen mensen sneller producten die ze niet nodig hebben. Deze overconsumptie leidt tot verspilling en extra gebruik van grondstoffen, wat het milieu verder belast.
- Meer verpakkingsmateriaal: Tijdens Black Friday worden veel producten online besteld. Elk item krijgt zijn eigen doos, zakje of vulmateriaal, waardoor het totale volume van verpakkingsafval sterk stijgt. Dit vergroot de afvaldruk op gemeenten en milieu. Ook kost de productie van verpakkingsmateriaal energie en grondstoffen, wat leidt tot extra CO₂-uitstoot.
- Transport en logistiek: De sterke verkooppiek vraagt ook meer van transport en logistiek. Extra bestelwagens en leveringen zorgen voor meer verkeer, verpakkingsmateriaal en CO₂-uitstoot.
Een weloverwogen aanpak
We weten nu dat Black Friday op korte termijn voordelen biedt, maar op lange termijn ook aanzienlijke risico’s met zich meebrengt. Toch zijn er genoeg redenen voor bedrijven om wél deel te nemen, bijvoorbeeld om de concurrentiepositie te behouden ten opzichte van ondernemingen die wel actief meedoen.
Daarom is het verstandig om te kiezen voor een weloverwogen strategie:
- Richt kortingen bewust: Verlaag alleen de prijzen van specifieke productgroepen in plaats van het volledige assortiment. Denk aan overtollige voorraad of producten die bijna uit het assortiment verdwijnen. Zo behoud je marge én focus.
- Spreid de druk (en de impact): Organiseer een “Black Week” of “Green Week” met kleinere, beter beheersbare acties in plaats van één enorme piekdag. Hierdoor verminder je logistieke stress, retourpercentages en CO₂-uitstoot.
- Overweeg duurzame alternatieven: Denk aan initiatieven zoals Green Friday, waarbij een deel van de opbrengst naar duurzame doelen gaat of bedrijven juist klanten aansporen om bewust te consumeren.
Kortom
Black Friday kan op korte termijn veel opleveren, maar brengt ook risico’s met zich mee voor zowel bedrijven als het milieu. Door bewuster te plannen, gerichter te communiceren en duurzamere keuzes te maken, kunnen bedrijven profiteren van de voordelen, zonder de nadelen te versterken.